Инновация

Раздел: Родной язык

Укучылар, белгәнегезчә, безнең авылда инде бер генә сугыш ветераны да калмады. Аларның сафы елдан-ел сирәгәя барып, инде узган ел соңгы ветераныбыз да мәңгелек йортка күчте. Ләкин без аларны онытмыйбыз, хөрмәт белән искә алабыз. Менә шушы урында сезгә районыбызның “Йолдыз” гәҗите редакциясендә озак еллар эшләгән журналист Азат абый Сункишевның шигырен укып үтәргә телим. Шигырьнең исеме “Мең-мең рәхмәт сезгә!” дип атала

Раздел: Родной язык

Раздел: Родной язык

Безнең телебез бик матур һәм эчтәлекле сүзләргә бай. Ә менә шушы сүзләрнең мәгънәләрен, язылышын яки башка телгә тәрҗемәсен белергә кирәк булганда, без боларны сүзлекләрдән карап белә алабыз. Билгеле булганча, сүзләрне җыю, тәртипкә салу һәм сүзлекләр төзү турындагы фәнне лексикография дип атыйлар.( Lixiko – сүз, grapho – язу дигәнне аңлата) Әйе, без зур үзгәрешләр таләп иткән заманда яшибез. Сүзлекләрнең яңадан-яңа электрон вариантлары чыгып килә. 1995нче елда “Субра”дип аталган электроник хата тикшергеч программа төзелгән иде( аның төп өлешен сүзлек тәшкил итә) 2000-2004нче елларда “Татар теленең аңлатмалы электроник сүзлеге”н “Русча – татарча электроник сүзлек”не дә әзерләп өстәделәр. Дөньяның данлыклы “АВВҮҮ”компаниясе яңа Lingvo электрон сүзлеген чыгарды. Монда 12 телдәге сүзлекләр кергән. Инглиз, испан, алман, итальян, кытай, төрек һ.б. телләр белән беррәттән татарчасы да бар. Яңа электрон сүзлек нинди мөмкинлекләр бирә соң? Иң мөһиме – бу кул астында зур китапханә дигән сүз. Татар сүзенең урыс теленә коры тәрҗемәсе генә бирелми монда. Нинди формада булуына карамастан, башка телләрдә аның тәрҗемәсен карарга мөмкин. Милләтне тергезү, аның телен саклау, өйрәтү, үстерү, аны чын мәгънәсендә дәүләт теле итү турында күп сөйләми, ә өлешенә тигән вазифаларын намус-вөҗдан белән җиренә җиткереп башкаручылар - Казан дәүләт педагогия университеты галимнәре-проректор Фираз Фәхраз улы һәм аның тормыш юлдашы Чулпан Мөхәррәм кызы Харисовлар. Аларның зәвык белән, рәсемнәр белән бизәп чыгарылган “Минем беренче татарча сүзлегем”