Внеурочная деятельностьВсе предметыДелопроизводство. Кадровое дело. Управление персоналомДошкольное образованиеОВЗОРКСЭПедагог-библиотекарьПедагог-организаторАнглийский языкАстрономияБиологияВоспитатель ГПД
Татар һәм рус телләренең сүзлек составында алынмалар
23 апреля 2014
Һәр телнең үзенә генә хас үзенчәлекләре була. Шуңа күрә алынмалар, кабул ителгәндә, мәгънә ягыннан да, фонетик һәм грамматик яктан да үзгәреш кичерәләр. Мәсәлән, рус һәм татар телләрендәге авазлар арасында шактый зур аерма булганлыктан, рус сүзләре, татарчага кабул ителгәндә, иң беренче чиратта аваз ягыннан үзгәреш кичергәннәр. Алынмаларның үзгәрү дәрәҗәсе кайсы чорда һәм нинди юл белән кабул ителүгә бәйле. Борынгырак алынмалар фонетик яктан күбрәк үзгәрсәләр, соңрак кабул ителгән алынмалар нигездә үзгәрмәгән.
Сөйләм теле аша кергән алынмалар зуррак узгәрешләргә дучар булганнар. Язма тел аша кергәннәре кимрәк дәрәҗәдә үзгәргәннәр яисә бөтенләй үзгәрмәгәннәр. Борынгырак чорда сөйләм теле аша кереп, төрле үзгәрешләр кичергән алынмаларга мондый сүзләрне кертергә мөмкин: жәл, шәл, эскәтер, кәбестә, каравам, пумала, сумала, салам, мунчала, фатир, мич, кесәл, ситсы, буразна, ызба, әбәт, чегән, пинжәк, эшләпә, бүрәнә, арыш, уҗым, камыт, өстәл.
Шулай итеп, килеп чыгышы ягыннан без өйрәнә торган телләрнең сүзлек составында түбәндәге охшаш һәм үзенчәлекле билгеләр күзәтелә:
• бу телләрнең сүзлек составында төп өлешне аларның үз сүзләре тәшкил итә;
• ике телдә дә шактый гына күләмдә алынма сүзләр (Һинд-европа, гарәп-фарсы телләре аша кергән алынмалар) кулланыла;
• татар телендә рус алынмалары һәм рус теле аша кергән башка тел сүзләре зур урынны алып тора. Шул ук вакытта рус телендә дә татар теле сүзләре бар. Әлбәттә, аларның саны татар телендәге рус алынмаларыннан күпкә кимрәк.
Соңгы елларда алынмалар татар теленә үзгәртелмичә дип әйтерлек кабул ителә(мәсәлән: ваучер, биржа һ.б).
rabota_1.docx
Получите доступ ко всем материалам
Полный и неограниченный доступ ко всем материалам методической библиотеки на год с момента подачи и оплаты заявки. Доступ стоит 500 руб в год
Если Вы уже подавали заявку – тогда войдите или зарегистрируйтесь на сайте под тем же email-адресом, на который оформляли доступ
Также доступ ко всем материалам получают БЕСПЛАТНО
Участники Федерального учебно-методического объединения учителей
БЕСПЛАТНО
Участники объединения получают множество привилегий включая бесплатное прохождение любых курсов КПК и переподготовки (оплачивается только изготовление и отправка документов), бесплатные сертификаты, благодарственные письма, стажировки зарубеж, помощь в прохождении аттестации, юридическую помощь и многое другое.
Наши постоянные пользователи
БЕСПЛАТНО
Если Вы проходили профессиональную переподготовку (1 любой курс) или повышение квалификации (2 любых курса) в 21/22-м учебном году – Вы как наш постоянный клиент получаете много преимуществ, включая бесплатный доступ к трансляциям, получению сертификатов и многому другому.
Похожие материалы
Раздел: Родной язык
Раздел: Родной язык
Урок татарского языка
«Сыйфат» темасын кабатлау.
Класс: 6
Учитель – Салахова Илуза Хамитовна
г.Набережные Челны Республика Татарстан
Аннотация
Интернет технологии совместно с ЦОРами позволяют провести урок – дискуссию эмоционально, помогают сделать урок живым, увлекательным, интерактивным.
В процессе такого урока учащиеся самостоятельно изучают учебный материал по различным источникам знаний, коллективно обсуждают результаты своей работы. Эта форма проведения урока способствует также активизации познавательной деятельности учащихся и формированию у них умений самостоятельной работы, в том числе самостоятельной работы с информацией. Основной дидактической задачей этого урока является повторение и практическое применение ранее изученного материала и включение его в систему уже имеющихся знаний
Цели урока:
1. Укучыларның теманы аңлау һәм җөмләдә куллана белү
дәрәҗәсен тикшерү;
2.Укучыларның өйрәнелгән лексик-грамматик белем,
осталык күнекмәләренә таянып бәйләнешле сөйләм
теленә чыгару ;
3. Балаларда ана теленә мәхәббәт тәрбияләү;матур¬лыкны күрә,
саклый белергә өйрәтү.
Формы работы: индивидуальная, групповая.
Оборудование: мультимедийный пректор, презентация, информационные карты – 3 шт.
Ход урока:
Закрепление знаний учащихся было проведено с помощью разнообразных заданий. В ходе закрепления использованы различные формы работы: индивидуальная, работа в парах сменного состава, работа в динамических парах. В течение всего урока ведется работа над формированием оценочной самостоятельности, использовались следующие этапы: самоанализ, взаимооценка.
Раздел: Родной язык
1 нче сыйныфта татар авазларын дөрес әйтү һәм сүзлек байлыгын арттыру өчен рәсемнәр җыелмасы.
Комментарии
Это ваш материал?
Войдите или зарегистрируйтесь на сайте под тем email-адресом, под которым Вы загружали данный материал. После этого Вы сможете:
Некоммерческая образовательная организация «Институт повышения квалификации и профессиональной переподготовки»
Лицензия на образовательную деятельность: Серия 78ЛО2 № 0001754 Рег. номер № 2799 от 10.03.2017
тел.: +7 (495) 215-18-63 и +7 (812) 313-20-42
(с 10:00 до 18:00 по будням)
Лицензия на образовательную деятельность: Серия 78ЛО2 № 0001754 Рег. номер № 2799 от 10.03.2017
тел.: +7 (495) 215-18-63 и +7 (812) 313-20-42
(с 10:00 до 18:00 по будням)
